Nghĩ đến các phương pháp chữa bệnh Đông y chúng ta thường nghĩ đến các bài thuốc phức tạp được kết hợp từ nhiều loại cây khác nhau. Tuy nhiên, nếu để điều trị các bệnh đơn giản như các bệnh ngoài da như mẩn ngứa mề đay thì chúng ta có thể sử dụng các cây thuốc có sẵn trong vườn cây nhà mình. Lá vối là một loại lá dùng để giải khát không còn xa lạ với người dân Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh việc giải khát, trong Đông y lá vối còn được coi là một loại thuốc có thể chữa các bệnh ngoài da rất hiệu quả.
Một vài thông tin về cây vối
Cây Vối có tên khoa học là Cleistocalyx Operculatus, là loài thân gỗ. Cây có chiều cao trung bình khoảng 5 – 6 m. Cành non, tròn, hình 4 cạnh nhẵn. Phiến lá dai, cứng, hình bầu dục hoặc hình trái xoan ngược. Hình trứng rộng, giảm nhọn ở gốc, có mũi nhọn ngắn. Lá dài 8 – 20 cm, rộng 5 – 10 cm, cuống dài 1- 1,5 cm. Trên hai mặt lá vối có những đốm màu nâu. Hoa cây vối gần như không có cuống, màu lục trắng nhạt hợp thành cụm hoa hình tháp tỏa ra ở những lá đã rụng. Quả xù xì, hình cầu hoặc hình trứng, đường kính 7 – 12mm. Cây vối vừa có tác dụng cho bóng mát, lá và nụ vối được ủ nấu nước uống từ lâu đời, dân dã, được nhiều người yêu thích.
Lá, cành non và nụ vối có mùi thơm rất dễ chịu. Cây vối được trồng hoặc mọc tự nhiên ở nhiều nơi trên đất nước ta. Chủ yếu ở vùng đồng bằng và trung du Bắc Bộ. Cây vối cũng được tìm thấy ở một số nước nhiệt đới Châu Á và Trung Quốc.
Nước vối có những tác dụng gì với sức khỏe?
Nước vối là thức uống giải nhiệt ưa thích của rất nhiều người trong mùa hè. Tuy vậy, ít ai biết rằng nước lá vối cũng là một trong những thảo dược chữa bệnh cực kỳ hiệu quả. Trong lá vối, nụ vối có tanin, một số chất khoáng; vitamin và có tinh dầu với mùi thơm dễ chịu. Một số chất kháng sinh có khả năng diệt được nhiều loại vi khuẩn gây bệnh. Lá vối tươi hay khô sắc đặc được coi là một thuốc sát khuẩn dùng chữa nhiều bệnh ngoài da như ghẻ lở, mụn nhọt. Trong thực tế, nhân dân ta thường lấy lá vối để tươi vò nát, nấu với nước sôi lấy nước đặc gội đầu chữa chốc lở rất hiệu nghiệm.
Giải khát trong mùa hè
Lối vối có tác dụng giải khát, giảm căng thẳng sau những giờ làm việc nặng nhọc. Đặc biệt, nước lá vối còn cung cấp một số muối khoáng và vitamin cần thiết cho cơ thể. Các nghiên cứu cho thấy nếu chỉ uống nước lọc thì chỉ sau 30-40 phút cơ thể sẽ đào thải hết. Nhưng nếu uống nước vối hoặc nước chè xanh thì cơ thể chỉ đào thải khoảng 1/5 lượng nước đã uống. Phần còn lại sẽ được thải ra từ từ sau đó.
Chữa các bệnh ngoài da
Lá vối tươi hay khô sắc đặc còn được coi là một loại dung dịch sát khuẩn dùng để trị ghẻ lở, mụn nhọt. Thực tế, nhân dân ta thường lấy lá vối để tươi vò nát; nấu với nước sôi lấy nước đặc gội đầu chữa chốc lở rất hiệu quả. Ngoài ra, Vỏ cây vối còn có thể hỗ trợ trong điều trị các vết bỏng. Vỏ cây vối cạo bỏ vỏ thô, rửa sạch, giã nát. Hòa với nước sôi để nguội, lọc lấy nước, bôi lên khắp chỗ bỏng. Thuốc sẽ làm giảm tiết dịch, hết phồng, dịu đau. Hạn chế sự phát triển của vi trùng.
Hỗ trợ tiêu hóa
Cây vối cũng tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, giúp ăn ngon miệng. Mỗi khi ăn nhiều chất đạm hoặc dầu mỡ, người ta thường nấu một nồi nước vối thật đặc để uống cả ngày. Nước lá vối sẽ giúp kích thích dạ dày tiết nhiều dịch tiêu hóa để tiêu hóa thức ăn tốt hơn. Ngăn ngừa đầy bụng, khó tiêu. Ngoài ra, trong lá vối cũng chứa tanin giúp bảo vệ niêm mạc ruột và tinh dầu có tính kháng khuẩn nhưng không hại vi khuẩn có ích trong ruột. Theo kinh nghiệm của dân gian, lá vối tươi có kết quả trị bệnh cao hơn so với lá đã ủ. Lá vối cũng được dùng kết hợp với các vị thuốc khác để chữa đau bụng đi ngoài.
Cách sử dụng lá vối
Lá vối khô rửa sạch cho vào ấm, cho nước lạnh vào đun đến sôi rồi uống nóng hoặc uống lạnh. Nụ vối cũng được đun trong nước đến khi sôi . Hoặc hãm trong nước sôi như cách hãm trà xanh. Nước vối từ lá khô có màu đỏ nâu nhạt, còn hãm từ lá tươi có màu xanh như nước trà xanh. Khi uống nước vối có vị đắng nhẹ, hơi ngọt. Hương thơm ngai ngái.
Trên đây là một số thông tin về cây vối và nước vối mà có thể bạn chưa biết. Hy vọng rằng bài viết đã mang tới cho độc giả những kiến thức thú vị và bổ ích!